មេរៀនទី២ៈ ដំណើររស្មីសំយោគ

១-រុក្ខជាតិជាប្រភពអាហាររបស់ភាវរស់

អាស្រ័យលើរបៀបទទួលបានអាហារពីក្នុងបរិស្ថាន គេចែកភាវរស់ជាពីរក្រុមធំៗរួមមាន៖ភាវរស់ស្វ័យជីព និងភាវរស់បរជីព។ភាវរស់បរជីព ជាសារពាង្គកាយដែលមិនអាចផលិតអាហារដោយខ្លួនឯងដូចជា មនុស្ស សត្វ ផ្សិត បាក់តេរីខ្លះ និងប្រូទីសមួយចំនួន។ ភាវរស់ស្វ័យជីប​ ជាសារពាង្គកាយដែលអាចផលិតអាហារបានដោយខ្លួនឯង។ រុក្ខជាតិ និងប្រូទីសរុក្ខជាតិ ជាសារពាង្គកាយស្វ័យជីព។ ភាវរស់ទាំងនេះអាចផលិតអាហាររបស់វាតាមរយៈដំណើររស្មីសំយោគ។ អាហាររបស់វាជាម៉ូលេគុលស្ករ(ម៉ូលេគុលសរីរាង្គ)ម្យ៉ាងហៅថា គ្លុយកូស(C₆H₁₂O₆)។

រស្មីសំយោគ ជាដំណើរការដែលកោសិកាចាប់យកថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ហើយប្រើប្រាស់ថាមពលនេះដើម្បីផលិតអាហារ។ ដំណើររស្មីសំយោគ អាចកើតមានក្នុងគ្រប់កោសិកាដែលមានក្លរ៉ូប្លាស។ ដំណើររស្មីសំយោគមានពីរដំណាក់កាល ហើយត្រូវការថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ និងរូបធាតុដើមពីរគឺ ទឹក(H₂O) និងឧស្ម័នកាបូនិច(CO₂។

ដំណាក់កាលទាំងពីរនៃរស្មីសំយោគ

• ដំណាក់កាលទី១៖ការចាប់យកថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ
ក្នុងដំណាក់កាលនេះ កោសិកាប្រើប្រាស់ក្លរ់ូភីលដែលជាជាតិពណ៌បៃតងក្នុងក្លរ៉ូប្លាសសម្រាប់ចាប់យកថាមពលពន្លឺពីព្រះអាទិត្យ រួចបំលែងថាមពលនេះជាថាមពលគីមី សម្រាប់យកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងដំណាក់កាលបន្ទាប់។
• ដំណាក់កាលទី២៖ការផលិតស្ករ(គ្លុយកូស)
ក្នុងដំណាក់កាលទីពីរ កោសិកាប្រើប្រាស់ថាមពលគីមីដែលបានពីដំណាក់កាលទីមួយក្នុងការរួមផ្សំរវាងទឹក និងឧស្ម័នកាបូនិចដោយប្រតិកម្មគីមីជាបន្តបន្ទាប់បង្កើតបានគ្លុយកូស ដោយមានបំភាយឧស្ម័នអុកស៊ីសែនទៅក្នុងបរិយាកាស។
• សមីការសង្ខេបដំណើររស្មីសំយោគ

             ឬ

៣-បណ្ដូរឧស្ម័នរវាងរុក្ខជាតិបៃតងនិងមជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅ

ក្នុងដំណើររស្មីសំយោគ រុក្ខជាតិស្រូបយកថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ និងត្រូវការឧស្ម័នកាបូនិច ដើម្បីបង្កើតគ្លុយកូស។ នៅពេលបង្កើតគ្លុយកូស វាបំភាយឧស្ម័នអុកស៊ីសែន។ ដូចនេះ នៅក្រោមពន្លឺព្រះអាទិត្យ រុក្ខជាតិធ្វើបណ្ដូរឧស្ម័នដោយស្រូបយកឧស្ម័នអុកស៊ីសែន ហើយបំភាពឧស្ម័នអុកស៊ីសែនទៅក្នុងបរិយាកាសវិញ។

៤-កត្តាផ្សេងៗមានឥទ្ធិពលលើដំណើររស្មីសំយោគ

មានកត្តាមួយចំនួនដែលជះឥទ្ធិពលលើដំណើររស្មីសំយោគដូចជា

• អាំងតង់ស៊ីតេពន្លឺ
• ទឹក
• បរិមាណឧស្ម័នកាបូនិច
• សីតុណ្ហភាព(សីតុណ្ហភាពសមស្របចន្លោះពី ២០^oC ទៅ ៣០^oC)
• សារធាតុខនិជ

ចុចមើល   សំណួរ