ជំពូក៤ ជីវវិទ្យាមនុស្ស មេរៀនទី២ ប្រព័ន្ធសាច់ដុំ

 ជំពូក៤ ជីវវិទ្យាមនុស្ស

មេរៀនទី២ ប្រព័ន្ធសាច់ដុំ

ខ្លឹមសារមេរៀនក្នុងសៀវភៅពុម្ពទំព័រ ៩០ ដល់ ៩៣

(ពិន្ទុអតិបរមា ៣៨)

សំណួរ	ចម្លើយ	ពិន្ទុ
១. ប្រភេទផ្សេងៗនៃសាច់ដុំ
១. តើសាច់ដុំមាននាទីអ្វី?	សាច់ដុំមាននាទីកន្ត្រាក់ បង្កើតចលនា។ វាបំពេញនាទីជាមួយប្រព័ន្ធគ្រោងឆ្អឹង ជួយឱ្យផ្នែកផ្សេងៗក៏ដូចជាសារពាង្គកាយយើងមានចលនា។ សាច់ដុំជួយក្នុងដំណឹកនាំរូបធាតុផ្សេងៗក្នុងសរសៃឈាម សរសៃទឹករងៃ និងក្នុងបំពង់រំលាយអាហារ។ (៣ពិន្ទុ)
២. តើជាលិកាសាច់ដុំមានប៉ុន្មានប្រភេទ? អ្វីខ្លះ? ចូរពណ៌នាលក្ខណៈរបស់សាច់ដុំប្រភេទនីមួយៗ។	ជាលិកាសាច់ដុំមានបីប្រភេទគឺ សាច់ដុំជាប់ឆ្អឹង​ សាច់ដុំរលីង និងសាច់ដុំបេះដូង។  (២ពិន្ទុ) ·       សាច់ដុំជាប់ឆ្អឹងៈ សាច់ដុំឆន្ទៈ ស្ថិតនៅជាប់ឆ្អឹង មានឆ្នូត មានប្រតិកម្មរហ័ស និងបំពេញនាទីឆាប់នឿយហត់។ ឧទាហរណ៍ៈ សាច់ដុំដើមដៃ សាច់ដុំកំភួនជើង សាច់ដុំក្បាលពោះ សាច់ដុំថ្ពាល់...។  (២ពិន្ទុ) ·       សាច់ដុំរលីងៈ សាច់ដុំអឆន្ទៈ ជាសាច់ដុំនៃសរីរាង្គអាការៈក្នុង និងមិនជាប់ឆ្អឹង គ្មានឆ្នូត មានប្រតិកម្មរយឺត បំពេញនាទីមិនឆាប់នឿយហត់។ ឧទាហរណ៍ៈ សាច់ដុំពោះវៀនតូច សាច់ដុំភ្នាសសរសៃឈាម សាច់ដុំគល់រោម សាច់ដុំថង់ទឹកប្រមាត់...។  (២ពិន្ទុ) ·       សាច់ដុំបេះដូងៈ សាច់ដុំរលីង អឆន្ទៈ មានឆ្នូត បំពេញនាទីពេញមួយជីវិត។  (២ពិន្ទុ)
៣. ដូចម្ដេចដែលហៅថា សាច់ដុំ​   ឆន្ទៈ? សាច់ដុំអឆន្ទៈ? ចូរលើកឧទាហរណ៍ប្រភេទសាច់ដុំនីមួយៗ។	·       សាច់ដុំឆន្ទៈ ជាសាច់ដុំដែលយើងអាចបញ្ជាបាន ដូចជា សាច់ដុំម្រាម សាច់ដុំវាវដើមដៃ...។  (៣ពិន្ទុ) ·       សាច់ដុំអឆន្ទៈ ជាសាច់ដុំដែលយើងមិនអាចបញ្ជាបាន ដូចជា សាច់ដុំបេះដូង សាច់ដុំក្រពះ...។  (៣ពិន្ទុ)
៤. ហេតុអ្វីបានជាគេថា វាមានសារៈសំខាន់ដែលសាច់ដុំបេះដូងមិនមែនជាសាច់ដុំឆន្ទៈ?	បើសាច់ដុំបេះដូងជាសាច់ដុំឆន្ទៈ នោះបេះដូងនឹងធ្វើការឆាប់នឿយហត់ ហើយត្រូវសម្រាកដោយផ្អាកសកម្មភាព(២ពិន្ទុ)។ នៅពេលសាច់ដុំផ្អាកសកម្មភាព ចលនាឈាមដើម្បីផ្គត់ផ្គង់នូវសារធាតុចាំបាច់ផ្សេងៗដល់គ្រប់កន្លែងទាំងអស់របស់សារពាង្គកាយក៏ត្រូវផ្អាកដែរ(២ពិន្ទុ)។ ករណីនេះ យើងនឹងស្លាប់មួយរំពេច (២ពិន្ទុ)។
២. ចលនានិងការកន្ត្រាក់របស់សាច់ដុំ
១. ចូរពន្យល់ពីរបៀបធ្វើការជាគូនៃសាច់ដុំ។	សាច់ដុំជាប់ឆ្អឹង ធ្វើការជាគូ មានអំពើផ្ទុយគ្នា។  (២ពិន្ទុ)បើសាច់ដុំមួយទាញឆ្អឹងឱ្យមានចលនាទៅតាមទិសដៅមួយ សាច់ដុំមួយទៀត ទាញឆ្អឹងឱ្យមានចលនាតាមទិសដៅផ្ទុយគ្នា។  (២ពិន្ទុ)ឧទាហរណ៍ៈ សាច់ដុំវាវពីរនិងសាច់ដុំវាវបីនៃដើមដៃធ្វើការជាគូនឹងគ្នា។ នៅពេលយើងបត់ដៃ សាច់ដុំវាវពីរកន្ត្រាក់ឡើង ហើយប៉ោងខ្លី និងរឹង ចំណែកសាច់ដុំវាវបីរលា ត្រឡប់មករកប្រវែងដើម វិញ។ (២ពិន្ទុ) បើយើងលាតសន្ធឹងដៃឱ្យត្រង់ សាច់ដុំវាវបីកន្ត្រាក់ ឯសាច់ដុំវាវពីររលា រួចត្រឡប់រកសភាពដើមវិញ។ (២ពិន្ទុ)
២. នៅពេលកន្ត្រាក់ តើកោសិកាសាច់ដុំបានថាមពលមកពីណា?	នៅពេលកន្ត្រាក់ កោសិកាសាច់ដុំបានថាមពលមកពីអុកស៊ីតកម្មគ្លុយកូស។ គ្លុយកូស មានប្រភពនៅក្នុងអាហារដែលយើងបរិភោគដូចជា បន្លែ ផ្លែឈើ និងភេសជ្ជៈផ្សេងៗ។  (៣ពិន្ទុ)
៣. តម្ហែរក្សាសាច់ដុំ
ដើម្បីឱ្យសាច់ដុំមានសុខភាពល្អ យើយើងត្រូវធ្វើដូចម្ដេច? (៤ពិន្ទុ)	·       ការធ្វើលំហាត់ប្រាណទៀងទាត់ ឬការលេងកីឡា ឬរបៀបរស់នៅមានពលកម្ម ជួយឱ្យសាច់ដុំរឹងមាំ មិនស្វិតស្ពឹក។  (២ពិន្ទុ) ·       បរិភោគអាហារមានតុល្យភាព អាហារមានផ្ទុកប្រូតេអ៊ីនគ្លុយកូស និងសារធាតុចិញ្ចឹមផ្សេងទៀត គ្រប់គ្រាន់ ក្នុងបរិមាណត្រឹមត្រូវ។  (២ពិន្ទុ)

 

សូមអរគុណ!